Opgroeiende tieners
Opgroeiende tieners
Belangrijke feiten voor ouders
- Hoe vroeger een kind begint met alcohol, roken, drugs of gokken, hoe groter de kans op verslaving.
- Jongeren zijn gevoeliger voor de effecten van middelen omdat ze kleinere lichamen hebben. Ze hebben minder nodig om dronken of high te worden.
- Kinderen merken vaak niet dat ze te veel alcohol drinken, waardoor ze risico lopen op 'comazuipen'.
- Alcohol kan de hersenontwikkeling verstoren. Bij jongeren die drinken, is de hersengrootte vaak kleiner, wat invloed heeft op taal, leren, aandacht en geheugen. Heel veel drinken in korte tijd is schadelijker dan regelmatig kleine hoeveelheden drinken. Het advies is om onder de 18 jaar geen alcohol te drinken.
- Cannabisgebruik kan ook de hersengroei belemmeren en zorgen voor problemen met geheugen, aandacht en concentratie, wat leidt tot slechtere schoolprestaties. Dit gebeurt zelfs als jongeren alleen in de weekenden blowen.
- Jongeren die meer dan twee uur per dag gamen of op een scherm kijken, hebben een grotere kans op psychische problemen. Dit effect wordt versterkt als ze ook te weinig bewegen.
- Energiedrankjes bevatten cafeïne, taurine en veel suiker. Als jongeren hier veel van drinken, kunnen ze moeite hebben met slapen.
Tips
- Het maken van afspraken met uw kind lijkt eenvoudig, maar het is belangrijk om als ouders consequent te zijn.
- Ga bij het overtreden van de regels niet in discussie. Regels zijn regels. Tieners kunnen goed zijn in het verzinnen van excuses, dus laat u niet verleiden tot een discussie.
- Vergeet niet om zelf ook het goede voorbeeld te geven.
Meer over online en social media
Internet is een belangrijk onderdeel van ons leven geworden. We gebruiken het op laptops, tablets en mobiele telefoons. Doordat we de mogelijkheid hebben om bijna altijd online te zijn, kunnen sommige mensen moeite hebben om een goede balans te vinden. Dit geldt niet alleen voor jongeren!
Als u denkt dat uw kind teveel tijd online doorbrengt of liever gamet dan met echte vrienden afspreekt, dan is het verstandig afspraken te maken over wanneer en hoe lang uw kind online is of games speelt.
Meer informatie over het maken van afspraken vindt u op de pagina 'afspraken maken'.
Social media
Altijd online zijn kan leiden tot verwaarlozing van sociale contacten en schoolwerk. Jongeren die 's ochtends eerst hun social media checken voordat ze in beweging komen, ervaren vaak een vorm van stress. Als ze niet kunnen inloggen (bijvoorbeeld door een internetstoring), kunnen ze onrustig of geïrriteerd raken.
FOMO
FOMO staat voor 'Fear Of Missing Out', wat betekent dat jongeren bang zijn om iets te missen. Dit gevoel komt vaak voor omdat er veel gepraat wordt over online gebeurtenissen. Jongeren willen op de hoogte blijven van wat er gebeurt en krijgen continu meldingen van berichten en reacties, wat hen dwingt om hun telefoon te bekijken. Positieve reacties kunnen een goed gevoel geven, maar als iemand anders meer likes krijgt, kan dat ook negatieve gevoelens oproepen.
Bespreekbaar maken
Als u merkt dat uw kind stress ervaart door online activiteiten, bespreek dan waarom het nodig is om constant online te zijn. Het is belangrijk om te leren dat het niet altijd nodig is om bereikbaar te zijn. Soms kan het verfrissend zijn om je telefoon even te negeren. Bij het gesprek met uw kind kunt u weerstand verwachten, dus wees voorbereid en houd goede alternatieven klaar die aansluiten bij hun interesses.
Voor meer tips over mediaopvoeding vindt u op de website van Mediawijzer.
Gamen
Gamen kan voor jongeren een uitlaatklep zijn als ze het moeilijk hebben, bijvoorbeeld bij pesten of een gevoel van er niet bij horen. Dan biedt gamen een gevoel van controle en zelfvertrouwen. Gamen kent ook goede kanten; zo hebben gamers vaak een snel reactievermogen en kunnen ze ingewikkelde verbanden leggen. Serious games worden zelfs in het bedrijfsleven en de hulpverlening ingezet.
Grenzen stellen
Het is erg belangrijk om grenzen te stellen, om te voorkomen dat uw kind teveel opgaat in de virtuele wereld. Bespreek welke games wel en welke niet toegestaan zijn, hoeveel tijd uw kind door de week en in het weekend mag gamen, en welke alternatieven er zijn. Betrek de interesses van uw kind erbij om de alternatieven aantrekkelijk te maken. Bespreek ook of er misschien een vervelende reden is, waarom ze zich zo in de virtuele wereld verliezen.
Online pesten
Helaas komt online pesten steeds vaker voor. Jongeren nemen berichten op internet vaak te makkelijk voor waarheid aan, wat leidt tot emotionele reacties en harde opmerkingen.
De drempel om mee te doen aan online pesten is laag, omdat de persoon niet in persoon voor je staat. Dit kan leiden tot pestgedrag zonder dat de dader zich bewust is van de gevolgen.
Misschien is uw kind zelf betrokken bij online pesten. Wijs uw kind erop dat de regels online niet anders zijn. Wat ze op school niet moeten doen, dat moeten ze ook online niet doen.
Als u of uw kind hulp nodig heeft bij online pesten of andere problemen, kijk dan op Meldknop.nl voor tips.
Als uw kind veel gamet of online is
Het is belangrijk om een balans te vinden tussen schermtijd en andere dagelijkse activiteiten. Teveel tijd achter een scherm kan invloed hebben op de gezondheid en is moeilijk te combineren met beweging.
Het is belangrijk om samen afspraken te maken over online tijd. Betrek uw kind hierbij, zodat ze ook hun wensen kunnen aangeven. Toen interesse in hun online activiteiten. Daarmee krijgt u beter inzicht in de spellen, apps en contacten van uw kind.
U kunt samen duidelijke afspraken maken over vaste online tijden, wat er gedaan moet worden voordat ze online mogen, en het aantal uren dat ze online kunnen zijn. Spreek met uw zoon of dochter af hoe lang ze mogen gamen en hoeveel tijd ze online mogen zijn. Als uw kind speelt met (online) games waar geld aan te pas komt, maak daar dan ook duidelijke afspraken over en houd hun uitgaven goed in de gaten.
Bijvoorbeeld:
- Maximaal 2 uur schermtijd per dag.
- Eerst huiswerk maken en daarna pas gamen.
- Geen beeldscherm een uur voor het slapen gaan.
- Beperk het gebruik van beeldschermen in de avond. Het blauwe licht van computers, laptops, tablets en smartphones kan de aanmaak van melatonine verstoren, waardoor slaapproblemen kunnen ontstaan. Tieners hebben al vaak moeite met slapen, door hun veranderde slaapritme gaan ze later naar bed en zijn ze 's ochtends moeilijk wakker te krijgen. Langer achter een scherm versterkt dit probleem.
Meer advies over schermtijd
Meer over gameverslaving en signalen van problematisch gedrag
Meer over jongeren en roken
Veel mensen denken dat de meeste jongeren tijdens hun middelbare schooltijd roken, maar dit is niet waar. Uit onderzoek blijkt dat minder dan 20% van de jongeren rookt. Roken is een groter probleem onder jongeren die geen of vmbo onderwijs volgen, dan bij jongeren die op de havo of het vwo zitten.
De meeste jongeren beginnen met roken voor hun 16e. Zodra ze deze leeftijd gepasseerd zijn, is de kans dat ze nog beginnen met roken klein.
Maak uw punt duidelijk
Het is algemeen bekend dat roken slecht is voor je gezondheid, maar jongeren denken vaak niet na over de lange termijn. Dit komt onder andere door de ontwikkeling van hun hersenen. Het is dus beter om te voorkomen dat uw kind begint met roken, dan om later met hen te moeten praten over stoppen.
Voorkom dat uw kind begint met roken:
- Geef uw kind informatie over de gevaren van roken, liefst in groep 7 of 8 van de basisschool.
- Oefen samen hoe ze 'nee' kunnen zeggen tegen vrienden die een sigaret aanbieden.
- Bespreek wat de gevolgen zijn als uw kind toch begint.
Als u ontdekt dat uw kind rookt:
- Deel uw teleurstelling, maar probeer niet boos te zijn tijdens het gesprek.
- Vraag waarom uw kind deze keuze heeft gemaakt.
- Wijs opnieuw op de nadelen en gezondheidsrisico's van roken, zowel op de lange als korte termijn.
- Bespreek samen wat de volgende stappen zijn en stel grenzen.
- Vul eventueel de AntiPeukenPas van Stivoro in om steun te bieden.
Onderzoek naar blowen
Veel jongeren denken dat bijna iedereen wel eens cannabis (hasj of wiet) heeft gebruikt. Maar dat klopt niet. In werkelijkheid heeft maar 23% van de Nederlandse bevolking ooit cannabis gebruikt.
Bij jongeren (12 tot 16 jaar) ligt dit percentage zelfs maar op 10%. Van de jongens heeft 13% ervaring met cannabis, tegenover 8% bij de meisjes.
Opvallend is wel dat 44% van de cannabisgebruikers wel eens onder schooltijd heeft gebruikt, bijvoorbeeld tijdens pauzes.
Bron: Jeugd en riskant gedrag (Trimbos instituut, 2019)
Meer over jongeren en alcoholgebruik
Veel ouders hebben er geen bezwaar tegen als hun kind voor zijn of haar 18e af en toe alcohol drinkt. Helaas kan deze houding leiden tot meer alcoholgebruik, ook buitenshuis.
Waarom zou een 16-jarige niet mogen drinken?
Jongeren reageren heel anders op alcohol dan volwassenen. Dit kan leiden tot ernstige problemen, zoals 'comazuipen', waarbij iemand zoveel drinkt dat ze het bewustzijn verliezen.
Geen alcohol tot 18 jaar
Het beste advies is om kinderen tot hun 18e geen alcohol te laten drinken. Onderzoek toont aan dat het lichaam van jongeren, inclusief de hersenen en organen, nog volop in ontwikkeling is. Alcohol kan schadelijk zijn voor deze ontwikkeling. Bovendien kan het drinken op jonge leeftijd leiden tot gênante situaties, waar jongere vaak later spijt van hebben, bijvoorbeeld door foto's op social media.
Daarnaast zijn er ook gezondheidsrisico's, zoals de kans op soa's. In beschonken toestand vergeten jongeren soms een condoom te gebruiken.
Niet alle jongeren komen in de problemen na een avondje uit, maar als ouder is het belangrijk om te begrijpen dat alcohol niet onschuldig is. Wees consequent en zorg ervoor dat er op privé-feesten, net als op schoolfeesten, geen alcohol wordt geschonken aan jongeren onder de 18 jaar. Leg uw zoon of dochter uit waarom u deze regel hanteert.
Het kan moeilijk zijn om als ouder deze grenzen te stellen, maar voor de ontwikkeling van uw kind is dit het beste advies.
Wilt u meer weten over de werking en de risico’s van alcohol? Klik dan hier.
Meer over jongeren en drugsgebruik
Voor veel ouders is het een grote zorg als hun kind begint te experimenteren met drugs. Ook kan het zorgen geven als uw zoon of dochter vrienden heeft waarvan u niet weet of ze te vertrouwen zijn. Wat kunt u doen in zulke situaties?
Softdrugs en harddrugs
In Nederland is het voor volwassenen vanaf 18 jaar toegestaan om softdrugs, zoals wiet of hasj, te kopen. Coffeeshops worden hier goed gecontroleerd.
Harddrugs, zoals xtc, speed en cocaïne, zijn altijd illegaal en zijn alleen te krijgen via het illegale circuit.
Voor jongeren onder de 18 jaar zou het moeilijk moeten zijn om aan drugs te komen, maar helaas blijkt dat veel jongeren nog steeds gemakkelijk toegang hebben tot zowel soft- als harddrugs.
Nieuwsgierigheid bij jongeren
Als u denkt dat uw kind drugs gebruikt, kan dat veel zorgen en angst oproepen. U maakt zich misschien zorgen over de toekomst van uw kind. Het is belangrijk om te weten dat veel jongeren vaak alleen nieuwsgierig zijn en soms experimenteren met drugs zonder dat ze verslaafd raken. In de tienerjaren ontdekken kinderen wie ze zijn en wat bij hen past; dit gaat vaak samen met het uitproberen van nieuwe dingen.
Erfelijkheid en verslaving
Sommige jongeren hebben een grotere kans op verslaving, vooral als er in de familie al mensen zijn met verslaving. Deze jongeren zijn vaak gevoeliger voor het ontwikkelen van een probleem. Wees alert op het gedrag van uw kind en praat met hen over dit onderwerp, vooral als er verslaving in uw familie voorkomt.
Zelfmedicatie
Soms gebruiken jongeren drugs om zichzelf beter te voelen, bijvoorbeeld om beter te kunnen concentreren op school of om makkelijker in slaap te vallen. Let hier goed op als ouder en praat over de gevoelens en behoeften van uw kind.
Wilt u meer weten over de verschillende soorten drugs, de werking en de risico’s? Klik dan hier.
Wilt u weten hoe u kunt herkennen dat uw kind drugs gebruikt? Kijk dan hier.