In deze periode beïnvloeden hormonen en het proces van hersenontwikkeling het gedrag van de jongeren. Ze reageren emotioneler en gevoeliger. En ze handelen impulsief. Zij gaan zich los maken van de ouders. Ze willen dat hun behoeftes direct bevredigd worden. Dit betekent dat als ze zin hebben in een ijsje dat ze dat dan ook gelijk willen kopen! In deze fase zijn zij gevoelig voor groepsdruk en groepsinvloed.

Tijdens de midden adolescentie ontwikkelen jongeren steeds meer een eigen 'ik'. Ze zijn geneigd om meer risico's te nemen en ze hebben behoefte om te experimenteren. Ze willen graag een gevoel van sensatie beleven en kijken niet naar de gevolgen en consequenties van hun gedrag. De balans tussen denken en voelen is onvoorspelbaarder in deze fase. Ze hebben veel stemmingswisselingen maar durven wel steeds meer af te wijken. Dit verklaart waarom een puber, die thuis aan de keukentafel heel verstandig praat over de gevaren van alcohol, en in de kroeg met vrienden minder wijs is.

De late adolescentie is de laatste fase van de puberteit. De leeftijd van deze fase is 16 tot 22 jaar. De hersenen zijn gerijpt en er wordt meer rekening gehouden met de sociale en emotionele gevolgen van eigen gedrag. Ze worden steeds zelfbewuster en krijgen meer een eigen identiteit. Ze stellen zich verantwoordelijker op en ze kunnen meer kijken naar de lange termijn effecten en zijn in staat om weloverwogen beslissingen te maken. Af en toe vallen zij terug in onvolwassenheid. In deze fase kunnen ze beter weerstand bieden tegen sociale druk vanuit de omgeving.