Alcohol
Alcohol
Alcoholgebruik onder jongeren
In Nederland drinken veel mensen alcohol. Er is steeds meer bekend over de gevaren van alcohol, vooral voor jongeren.
Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag
Alcohol vergroot de kans op ziektes en ongelukken. Ook weinig alcohol is niet goed voor de gezondheid. Daarom kun je het beste helemaal niet drinken. Of niet meer dan één glas per dag. Zie ook: Advies alcoholgebruik volwassenen op Alcoholinfo.nl
Advies voor jongeren
Voor jongeren geldt een ander advies. Omdat hun lichaam en hersenen nog in ontwikkeling zijn, is alcohol extra schadelijk. Het is daarom altijd beter om te wachten met alcohol drinken tot je minstens 18 jaar bent.
Test je alcoholgebruik
Wil je weten hoeveel je drinkt en of dat een probleem is? Kijk dan op: www.moti4.nl of www.watdrinkjij.nl.
Maak je je zorgen of wil je praten met iemand? Dit kan anoniem en is gratis. Stuur een e-mail naar preventie@youz.nl en een van onze collega’s neemt contact met je op.
Wat is alcohol
Alcohol, of ethanol, is een kleurloze en reukloze stof. Het ontstaat uit de gisting van granen en vruchten.
Er zijn verschillende soorten alcohol: verschil in smaak, in soort en in alcoholpercentage.
Wijn wordt gemaakt van druiven, bier wordt gemaakt van gerst en tarwe, en overige dranken worden gemaakt van vruchten en granen (whisk(e)y, likeuren, cognac en dergelijke).
Alcohol is verkrijgbaar in flessen, pakken en blikjes. Naast de ‘gewone’ alcoholsoorten zijn er ook nog speciale drankjes te koop:
- mixdrankjes (kant-en-klaar of zelf gemixt) zijn mixen van gedistilleerde drank met frisdrank of vruchtensap. Kant-en-klare varianten hebben een alcoholpercentage tussen de 5 en 7% (bijvoorbeeld 'Breezer'). In de horeca en thuis kan het alcoholpercentage hoger zijn: hoe meer sterke drank, hoe meer alcohol.
- shooters zijn kleine flesjes met een inhoud van 20 ml. Hierin zit likeur met een alcoholpercentage van 20%, soms gemengd met cafeïne en guarana (bijvoorbeeld ‘Flügel’).
- alcopops zijn drankjes met een alcoholpercentage van 5% en met een inhoud van 330 ml. Door het gisten van vruchtensap ontstaat alcohol. Hieraan wordt extra alcohol en koolzuur toegevoegd (bijvoorbeeld ‘Two Dogs’).
- boosters zijn alcoholvrije drankjes waaraan stoffen als cafeïne, guarana of taurine zijn toegevoegd (bijvoorbeeld ‘Red Bull’)
- blasters zijn boosters waaraan alcohol is toegevoegd (bijvoorbeeld ‘Wodka Red Bull’)
Alcoholpercentage
De alcohol in dranken is altijd verdund, omdat pure alcohol gevaarlijk is. Het alcoholpercentage verschilt per drank. Bijvoorbeeld:
- Pils en witbier bevatten ongeveer 5% alcohol.
- Wijn heeft gemiddeld 12% alcohol.
- Sterke dranken zoals jenever, rum en whisky bevatten 35 tot 40% alcohol.
- Likeur kan zelfs tot 40% alcohol bevatten.
In Nederland is elke drank met meer dan 0,5% alcohol een alcoholhoudende drank.
Standaardglas
Elke soort alcoholhoudende drank heeft een eigen standaardglas:
- Bier (5%): 250 ml
- Wijn (12%): 100 ml
- Sterke drank (35%): 35 ml
Al deze standaardglazen bevatten ongeveer 10 gram pure alcohol. Bij mannen leidt het drinken van één standaardglas meestal tot een alcoholpromillage van 0,2, en bij vrouwen tot een promillage van 0,3.
Wat is de werking van alcohol?
Alcohol komt in je lichaam via de slokdarm, maag en dunne darm terecht in het bloed. Na ongeveer 10 minuten kan de alcohol de hersenen bereiken, waardoor je je onder invloed kunt voelen. Alcohol wordt afgebroken door de lever, die gemiddeld 1 tot 1,5 uur nodig heeft om 1 glas alcohol te verwerken.
Effecten van alcohol
De effecten van alcohol zijn afhankelijk van de hoeveelheid die je drinkt:
1 - 2 glazen: Je zelfbewustzijn, gedrag en spraak kunnen veranderen.
Je polsslag en ademhaling versnellen. Je krijgt een warm gevoel. Smaak, reuk en gezichtsvermogen gaan achteruit en je voelt hierdoor minder pijn. De eetlust neemt toe en je moet vaker naar de wc. De remmingen nemen af, waardoor je vrolijker en spraakzamer wordt.
3 - 4 glazen: Je zintuigen en denkvermogen worden beïnvloed.
Je bent aangeschoten. Je stemming en gedrag veranderen duidelijk. Risico's worden minder goed ingeschat. Je geheugen wordt aangetast en de reactiesnelheid en het coördinatievermogen vermindert. Er is sprake van tunneleffect waardoor je links en rechts van je steeds minder ziet.
5 - 6 glazen: Je geheugen en gedrag veranderen merkbaar.
Je geheugen wordt aangetast en de reactiesnelheid en het coördinatievermogen vermindert. Er is sprake van tunneleffect waardoor je links en rechts van je steeds minder ziet.
7 - 9 glazen: Je evenwicht, bewegingen en coördinatie nemen af.
Je bent dronken. Je kunt je overdreven emotioneel gedragen, zelfkritiek verdwijnt. Je gezicht wordt rood, zwelt op en de pupillen vergroten. Je kunt misselijk worden en braken. De bewegingen en coördinatie raken verstoord waardoor je gaat zwalken. Omdat alcohol pijn verdooft, kun je je onopgemerkt flink bezeren.
Meer dan 10 glazen: Je hartslag, bloeddruk, ademhaling en lichaamstemperatuur worden aangetast.
Alle eerder genoemde effecten worden sterker. Je ademhaling en polsslag vertragen en je zintuigen kunnen verdoofd raken. Daarnaast kan het zijn dat je in de war raakt en afwezig bent. Ook is er een kans dat je een ‘black out’ krijgt, dit is een tijdelijk geheugenverlies. Verder kan een grote hoeveelheid alcohol drinken al leiden tot een coma of zelfs de dood. We spreken dan over een alcoholvergiftiging.
Wat zijn de risico’s van alcohol?
Alcohol drinken heeft invloed op bijna je hele lichaam. In het algemeen geldt: hoe meer je drinkt, hoe groter de risico's.
Bij het drinken van 5 of meer glazen alcohol op één gelegenheid, noem je dit 'binge drinking'. Dit is vooral schadelijk, zeker voor jongeren die nog in de groei zijn. Wij adviseren daarom om geen alcohol te drinken voordat je 18 jaar bent.
Het is belangrijk om voorzichtig te zijn met alcohol. Wees je bewust van de risico's van alcohol.
Schade aan organen
Alcohol kan verschillende organen in je lichaam ernstig beschadigen, vooral:
Hersenen
Hersenschade: Teveel alcohol drinken over een lange tijd kan leiden tot schade aan je hersenen. Dit kan erger worden als je ook te weinig vitamine B1 binnenkrijgt.
Ziekte van Korsakov: Dit is een ernstige ziekte. Mensen met Korsakov hebben geheugenproblemen en kunnen geen nieuwe dingen meer leren. Ze vergeten vaak welke dag het is en waar ze zijn. Ook hebben ze vaak angst, paniekaanvallen en kunnen ze zich somber voelen. De jongste mensen die deze ziekte krijgen, zijn vaak rond de 35 jaar oud.
Lever
Leververvetting: Teveel alcohol kan de leverfunctie schaden. Al na een paar dagen flink drinken kan de lever vet gaan opslaan. Dit kan leiden tot pijn in de buik, minder honger, misselijkheid, braken en soms ook een gele kleur van de huid (geelzucht).
Leverontsteking en levercirrose: Langdurig veel alcohol drinken kan leiden tot leverontsteking (hepatitis) of levercirrose. Bij levercirrose sterven levercellen af, waardoor je lichaam niet goed schadelijke stoffen kan afbreken. Dit is een ernstige en onomkeerbare aandoening.
Maag en darmen
Damaged Mucosa: Teveel alcohol kan het slijmvlies in de maag en darmen beschadigen. Dit kan leiden tot overgeven en buikpijn. Als je bloed overgeeft, kan dit wijzen op ernstige schade.
Maagvliesontsteking of Maagzweer: Langdurig teveel drinken kan leiden tot maagvliesontsteking of maagzweren.
Hart en bloedvaten
Hart- en vaatziekten: Alcohol kan bijdragen aan hart- en vaatziekten. Regelmatig veel drinken kan je bloeddruk verhogen, leiden tot hartritmestoornissen en zelfs hersenbloedingen veroorzaken.
Verhoogde bloeddruk: Als je vaak meer drinkt dan de aanbevolen hoeveelheid, kan je bloeddruk stijgen. Een gezonde bloeddruk is 120/80; als het 140/90 of hoger is, heb je hoge bloeddruk. Hoge bloeddruk verhoogt het risico op hartproblemen en beroertes.
Bloeddrukverlagend: Als je met mate drinkt, kan alcohol soms helpen om de bloeddruk te verlagen, vooral bij mensen ouder dan 40 jaar. Maar alcohol is geen goede manier om hoge bloeddruk te behandelen.
Hartritmestoornissen: Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot hartritmestoornissen. Dit komt door de schadelijke invloed van alcohol op het hart.
Verslaving
Alcohol kan een gewoonte worden. Je gaat steeds meer drinken om hetzelfde prettige gevoel te ervaren. Dit kan leiden tot verslaving. Je hebt altijd zin in alcohol en zonder voel je je slecht. Als iemand in je omgeving teveel drinkt of verslaafd is, lees dan meer over hoe je hiermee omgaat.
Calorieën
Alcohol bevat veel calorieën. Een glas bier heeft al snel 110 calorieën, wat vergelijkbaar is met een appelbeignet. Mixdrankjes bevatten vaak zelfs meer calorieën dan een stuk taart. Alcohol bevat veel koolhydraten en weinig voedingsstoffen. Het drinken van alcohol leidt vaak tot een hongergevoel, waardoor je meer snacks eet.
Als je meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt, wordt dit opgeslagen als vet. Bij mannen wordt het vet vooral op de buik opgeslagen, terwijl vrouwen het op de heupen en bovenbenen opslaan. Dit maakt het moeilijk om af te vallen als je alcohol drinkt.
Alcohol en verkeer
Alcohol en verkeer gaan niet samen. Na 4 tot 5 glazen alcohol is het risico op een verkeersongeval twee keer zo groot. Na 8 tot 9 glazen is het risico zelfs 17 keer zo groot!
Kanker
Bij vrouwen vergroot het drinken van slechts één standaardglas alcohol per dag al de kans op borstkanker. Alcohol verhoogt ook de kans op andere vormen van kanker, zoals longkanker, darmkanker, en kanker van de mond en slokdarm. Hoe meer je drinkt, hoe groter de kans, vooral in combinatie met roken.
Vruchtbaarheid
Overmatig alcoholgebruik vermindert de vruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen. Het is ook schadelijk voor ongeboren kinderen, die afwijkingen en geestelijke achterstand kunnen oplopen. Dit wordt het Foetaal Alcohol Syndroom genoemd. Daarom is het belangrijk om geen alcohol te drinken tijdens de zwangerschap.
Mocht je vragen hebben of meer informatie willen, neem gerust contact op met onze preventieafdeling.
Wat zijn gevaarlijke combinaties met alcohol?
Risicovolle combinaties zijn als je alcohol mengt met drugs of medicijnen. Alcohol is een verdovend middel en kan de werking van drugs of medicijnen veranderen. Dit kan ervoor zorgen dat medicijnen sterker of juist minder effectief zijn dan bedoeld. Het is altijd beter om verschillende middelen niet te combineren, omdat de effecten onvoorspelbaar zijn en het lichaam extra belasten.
Alcohol en cocaïne
Alcohol samen met cocaïne of speed is gevaarlijk. Alcohol heeft een verdovende werking, terwijl cocaïne en speed stimulerend zijn. Je merkt daardoor minder snel dat je alcohol hebt gedronken. Dit vergroot de kans op overdosering, en je kunt meer drinken dan je lichaam aankan. Als je alcohol en cocaïne bij elkaar gebruikt, maakt je lever een stof aan die coca-ethyleen heet. Deze stof heeft een effect dat lijkt op cocaïne en kan je hart sneller laten kloppen. Dit kan leiden tot hartproblemen en agressief gedrag.
Alcohol en cannabis
Als je alcohol combineert met hasj of wiet, kan dit ervoor zorgen dat je sneller misselijk of angstig wordt. Soms kunnen mensen ook agressief worden of flauwvallen.
Alcohol en stimulerende middelen
De combinatie van alcohol met stimulanten zoals MDMA (of XTC) werkt tegenstrijdig. MDMA maakt je energiek, terwijl alcohol een verdovend effect heeft. Alcohol kan het effect van MDMA verminderen, waardoor iemand misschien meer MDMA gaat nemen. Dit vergroot de kans op schadelijke effecten en kan hoofdpijn en misselijkheid veroorzaken. Bij XTC gebruik voelt iemand zich vaak minder snel dronken, wat kan leiden tot te veel drinken. Dit zorgt voor een heftigere kater.
Alcohol en energiedranken
Cafeïne in energiedranken geeft je energie, terwijl alcohol je kalmeert. Door energiedrank met alcohol te mengen, kan iemand denken dat hij of zij minder heeft gedronken dan het geval is. Hierdoor kan het zijn dat iemand meer drinkt. Cafeïne en alcohol maken elkaar niet minder sterk, wat de kans op alcoholvergiftiging vergroot.
Alcohol en ketamine
Het combineren van ketamine met alcohol is levensgevaarlijk. Beide middelen zijn verdovend en kunnen ervoor zorgen dat je ademhaling onderdrukt wordt, wat kan leiden tot ernstige problemen.
Alcohol en medicijnen
Alcohol kan de werking van medicijnen beïnvloeden. Hierdoor kunnen medicijnen minder goed werken of je krijgt meer bijwerkingen. Controleer altijd of je alcohol mag drinken bij jouw medicatie. Dit staat in de bijsluiter of vraag advies aan je apotheker of huisarts.
Alcohol en GHB
Alcohol en GHB hebben beide een verdovende werking en versterken zo elkaars effect. Dit kan de ademhaling, temperatuur en hartslag verlagen, en de spieren ontspannen. Hierdoor is de kans op een overdosis groter. Dit kan leiden tot ziekenhuisopname of zelfs coma. Daarnaast bestaat het risico dat iemand moet braken en in het eigen braaksel stikt.
Alcohol en tabak
Zowel alcohol als tabak verhogen de kans op hart- en vaatziekten. Door beide middelen te combineren, is het risico op deze ziekten groter.