Lachgas

Wat is lachgas?

Lachgas is een gas dat kleurloos, niet-irriterend, zoetgeurend en zoet smakend is. Het wordt gebruikt als verdovingsmiddel, kortdurende pijnstilling en recreatief. De werkzame stof is distikstofmonoxide (N2O).

Het gebruik van lachgas wordt medisch anders toegediend dan voor recreatief gebruik. Voor medicinaal gebruik wordt het vermengd met pure zuurstof, zodat de patiënt voldoende zuurstof heeft. De recreatieve manier gaat gepaard met puur lachgas gebruik, deze wordt niet vermengd met zuurstof. Lachgas in deze vorm is niet bedoeld voor menselijke consumptie, maar voor industrieel gebruik.

Wetgeving

Sinds juli 2016 valt lachgas niet meer onder de Geneesmiddelenwet, maar onder de Warenwet. Door deze wijziging was het niet langer strafbaar om lachgas te verkopen, in het bezig te hebben en te gebruiken. In 2020 heeft het kabinet een wetsvoorstel gemaakt om lachgas op de lijst II van de Opiumwet te plaatsen en daarmee recreatief gebruik te verbieden. De reden van dit voorstel is vanwege het feit dat gebruik zorgt voor schade aan de volksgezondheid en de samenleving. De afgelopen tijd heeft de politie vooral gewaarschuwd maar vanaf 1 juli gaan handhavers in Rotterdam actief en repressief handhaven. Dit houdt in dat vanaf 1 juli 2021 het gebruik van lachgas bekeurd kan worden.

Hoe werkt lachgas?

Lachgas wordt, bij recreatief gebruik, ingeademd via een ballon. De ballon wordt, via een lachgaspatroon met behulp van een cracker of door een lachgastank, gevuld. Door de lucht in te ademen krijgt de gebruiker een milde roes en psychedelische effecten. De roes lijkt op dronkenschap en de psychedelische effecten zorgen voor een verandering van de waarneming  van geluiden en zicht. De effecten zijn na 1 tot 5 minuten uitgewerkt, echter heeft het een langere werking op de reactiesnelheid. Hierdoor is het niet veilig om aan het verkeer deel te nemen na lachgas gebruik.

Effecten

Bij het inademen van lachgas komt het via de longen in het bloed terecht. Vervolgens komt het in de hersenen terecht waar het de glutamaatreceptor blokkeert. Glutamaat activeert de hersenen, doordat deze wordt geremd veranderd de waarneming van de gebruiker. Het beeld en geluid wordt anders waargenomen.

Een bijkomend effect van veelvuldig gebruik in korte tijd is dat de gebruiker minder zuurstof binnen krijgt. Dit kan leiden tot zuurstoftekort in de hersenen. Bijbehorende effecten zijn duizeligheid, evenwichtsstoornis, verwardheid, hoofdpijn misselijkheid en/of flauwvallen.

​​​​​Bron: Trimbos Instituut

Download infographic lachgas

 

 

Wat zijn de risico's van lachgas gebruiken?

Naast de gewenste effecten (hallucinaties en tripeffecten) rapporteren gebruikers het laatste jaar ook bijwerkingen of ongewenste effecten; duizeligheid (46%), verwardheid (27%), hoofdpijn (25%). Een deel van deze klachten wordt vermoedelijk veroorzaakt door tijdelijk zuurstoftekort. Misselijkheid, gevoelloosheid of tintelingen in handen en voeten in de dagen na gebruik en flauwvallen zijn minder genoemde klachten. Het ervaren van klachten hangt samen met de frequentie van lachgasgebruik. Hoe vaker er gebruikt wordt hoe groter de kans op klachten. Dit geldt met name voor de klachten als verwardheid en hoofdpijn.

Risico's

Bij inademing van lachgas rechtstreeks uit de gastank, gaspatroon of spuit is er kans op bevriezing van lippen of longen. Daarnaast wordt het omhulsel koud zodra het gas in aanraking komt met zuurstof. Dit kan vervolgens zorgen voor brandplekken op het lichaam indien de tank en/of patroon in contact komt met de huid. Ook als er stof tussen het omhulsel en huid zit, kan dit voorkomen.

Bij verkoudheid is het gevaarlijk om lachgas te gebruiken. Lachgas zit onder grote druk in het omhulsel en zet uit zodra het vrij komt. Door verkoudheid zijn vaak de holtes in het hoofd verstopt. De extra druk die lachgas in het hoofd veroorzaakt, kan ervoor zorgen dat het trommelvlies springt. Behalve oorpijn kan dit leiden tot blijvende gehoorschade.

Lachgas heeft invloed op de ontwikkeling van de hersenen, omdat het de glutamaatreceptor blokkeert. Deze receptor speelt een belangrijke rol bij de rijping van het zenuwstelsel. Gezien de inzichten in de kwetsbaarheid van het zich ontwikkelend brein voor de effecten van psychoactieve stoffen in het algemeen, lijkt voorzichtigheid met het gebruik van lachgas door jongeren geboden.

De duur van de roes bij lachgas gebruik is kort. Na 1 tot 5 minuten merkt de gebruiker geen effecten meer. Echter heeft het gas nog wel een langere tijd invloed op het reactievermogen. Het advies is dan ook om in de uren na gebruik van lachgas niet deel te nemen aan het verkeer. Hoelang het exact invloed heeft op het reactievermogen is (nog) niet bekend.
Lachgas kan geestelijk verslavend zijn. De hoeveelheid en frequentie van gebruik speelt een grote rol. Hierdoor kan gewenning ontstaan, maar ook craving. Bij gewenning heeft de gebruiker steeds meer nodig om het gewenste effect te ervaren. Craving kan worden omschreven als de onweerstaanbare zin om opnieuw te gebruiken.
Recreatief gebruik tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. Uit dierproefonderzoek blijkt dat lachgas mogelijk een directe werking heeft op de ontwikkeling van de hersenen van de foetus. Omdat dit onderzoek alleen op dieren is gedaan, is er veel onduidelijkheid over de schadelijke effecten bij mensen. Zuurstoftekort is in ieder geval zeer riskant en kan leiden tot schade aan de foetus of een miskraam.
Bij langdurig of aanhoudend gebruik van lachgas treedt een tekort aan vitamine B12 op; dit kan tot bloedarmoede en neurologische stoornissen leiden. Klachten hiervan zijn: tintelingen, duizeligheid, verdoofd gevoel in ledematen en pijnscheuten (vooral in vingers en voeten). Indien de klachten genegeerd worden en de gebruiker lachgas blijft inhaleren, kan zenuwschade ontstaan zoals een dwarslaesie. Het is tot op heden niet duidelijk of deze schade te verhelpen of blijvend is.

Een aantal groepen mensen lopen verhoogd risico bij gebruik van lachgas. Zoals vrouwen in de leeftijd van 20-30 jaar (vruchtbare leeftijd), maar ook mensen met hart- en vaat aandoeningen, mensen met een laag vitamine B12 gehalte, zoals vegetariërs en mogelijk ook voor zwangere.

Veganisten lopen sneller risico op het ontwikkelen van een vitamine B12 tekort bij gebruik van lachgas. B12 vitamines worden doorgaans gehaald wordt uit vlees, vis, melk en eieren. In mindere mate geldt dit voor vegetariërs, vooral wanneer zij zuivelproducten mijden.

 

Wat zijn risicovolle combinaties met lachgas?

Het combineren van verschillende middelen wordt altijd afgeraden. De effecten zijn onvoorspelbaar en geven een extra belasting op het lichaam.

Lachgas en alcohol

Het combineren van lachgas met alcohol is gevaarlijk. Alcohol is een verdovend middel wat ervoor zorgt dat je ademprikkel minder goed werkt. Hierdoor kun je minder zuurstof binnenkrijgen waardoor de kans bewusteloosheid en zelfs een hartaanval wordt verhoogd.

Lees meer

Lachgas en stimulerende middelen

XTC versterkt de werking van lachgas. Dit kan leiden tot een intense trip die als erg beangstigend kan worden ervaren.

Lachgas en tripmiddelen

De combinatie van lachgas met tripmiddelen kan leiden tot een zeer intense trip. Ook is de kans groter om in een bad trip terecht te komen, dit kan als zeer vervelend worden ervaren.