Helder op school

Preventieprogramma voor scholen


Helder op School biedt een integrale aanpak om uw leerlingen of studenten bewust te maken van de gevolgen van middelengebruik. We stimuleren hen om niet te roken of drinken, geen drugs te gebruiken en niet teveel te gamen. Onder deskundige begeleiding werkt u stap voor stap aan het creëren van een gezond klimaat op school. Helder op School bestaat uit vier pijlers:

  • Beleid en protocol
    De basis is een goed beleid met heldere afspraken die bij iedereen bekend zijn.
  • Training signaleren en begeleiden
    Het signaleren en begeleiden van individuele leerlingen met (beginnende) problemen op dit gebied vraagt om specifieke kennis en vaardigheden van uw medewerkers, en een gedegen zorgplan.
  • Educatie modules
    De lesprogramma’s en materialen zijn afgestemd op het niveau en de leeftijd van uw leerlingen of studenten. Ze geven actuele informatie en leren hen vaardigheden om eigen keuzes te kunnen maken.
  • Omgeving
    De fysieke omgeving is zoveel mogelijk aangepast, bijvoorbeeld met een rookvrij schoolterrein. Daarnaast wordt de sociale omgeving, zoals ouders, actief betrokken met informatie en speciale ouderavonden.

Beleid en protocol

Sommige leerlingen hebben moeite om het gebruik van drugs, alcohol, telefoons, energiedrank, gamen, gokken, enzovoort onder controle te krijgen. Ze kunnen ook problemen ervaren omdat iemand in hun directe omgeving hiermee te maken heeft. Het is belangrijk dat de school aandacht besteedt aan leerlingen met deze problematiek.

Beleid en handelingsprotocol
Duidelijke regels voor zowel leerlingen als schoolpersoneel creëren een veilig leer- en leefklimaat. Hierdoor weet iedereen waar hij of zij aan toe is. Samen met Youz stelt de school regels op over het gebruik van middelen tijdens schooltijd en bij buitenschoolse activiteiten. Deze regels moeten vervolgens gecommuniceerd worden naar alle betrokkenen, zoals leerlingen/ studenten, schoolpersoneel en ouders. Ook moeten er afspraken gemaakt worden over de handhaving van deze regels.

Het zorg- en adviesteam (ZAT) van de school stelt het protocol op samen met Youz. In dit protocol staan stappen beschreven voor het geval een leerling met (beginnende) verslavingsproblematiek wordt gesignaleerd. Docenten en ondersteunend personeel weten dan precies wat ze moeten doen als ze zich zorgen maken over een leerling. 

Signaleren en begeleiden

Als het protocol is vastgesteld, volgt er een training Signaleren & Begeleiden. Deze is bedoeld voor docenten in het voortgezet onderwijs.

De training bestaat uit 2 bijeenkomsten van elk 2,5 uur.

Dagdeel 1

  • Middelenkennis
  • Drie verschillende werkingen van drugs
  • Stadia van gebruik en verslaving
  • Preventie-methodiek

Dagdeel 2

  • Eigen normen en waarden rond alcohol en drugs
  • Functie van gebruik
  • Risicofactoren voor gebruik
  • Signaleren van problematisch gebruik
  • Signaleringsgesprekken voeren

Educatie

Voor het voortgezet onderwijs heeft Helder op School lesmaterialen over alcohol, roken en blowen. Per leerjaar is er een programma in te zetten. In alle lesmaterialen wordt gebruik gemaakt van de persoonsgerichte voorlichtingsmethode. Deze methode gaat in op kennis, houding en gedrag. Leerlingen leren zich een mening te vormen, hun eigenwaarde te vergroten, keuzes te maken en weerstand te bieden aan groepsdruk.

Deze lessen worden door een docent van school verzorgt, waarbij de voorkeur uitgaat naar de mentor van de klas. De docenten worden, per les, door Youz getraind.

Leerjaar 1 - Frisse Start
Leerjaar 2 - Samen Fris
Leerjaar 3 - Samen Fris
Leerjaar 4 - InCharge

Daarnaast wordt er nog extra ingezet op niet-roken. Youz biedt de Smokefree Challenge aan, die ontwikkeld is door het Trimbos instituut.

Leerjaar 1 & 2: Smokefree Challenge 

Omgeving

Bij Helder op School spelen ouders/verzorgers een belangrijke rol. Zij zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding en hebben veel invloed op hun kinderen. Uit onderzoek blijkt dat jongeren minder drinken als ouders duidelijke regels stellen en het goede voorbeeld geven. Het is dus belangrijk om ouders te betrekken bij het programma. Op die manier is er aansluiting tussen de activiteiten op school en de opvoeding thuis.

Een vaste activiteit bij het onderdeel ouderparticipatie is de ouderavond. Een Preventiewerker van Youz verzorgt de bijeenkomst. De algemene voorlichting duurt anderhalf uur en wordt ondersteund met folders en ander materiaal. De avond wordt in overleg met de school samengesteld en kan aangepast worden naar de wensen/behoeften van school.

Activiteiten

Als er een schoolfeest georganiseerd wordt, wordt alcohol vaak automatisch onderwerp van gesprek. Lees hier meer over hoe je een goed (alcoholvrij) feest kunt opzetten.

Controle

  • Controleer bij de ingang of jongeren niet onder invloed binnenkomen (bijvoorbeeld met een alcoholtester)
  • Communiceer vooraf naar ouders, docenten en leerlingen dat het een alcoholvrij schoolfeest is en laat weten wat de sancties zijn. Voor leerlingen kan dit met een poster en voor ouders met een brief.

En verder:

  • Betrek een paar leerlingen bij de organisatie van het schoolfeest
  • Zorg voor leuke en afwisselende muziek!